اعتبارسنجی آزمایش های واگرایی در خاک های با خواص خمیری و پتانسیل واگرایی کم (مطالعه موردی بخشی از مناطق ایران)

خاک­های واگرا بخش­های وسیعی از سطح زمین را به خود اختصاص داده و یکی از عوامل مهم در گسیختگی در شالوده­های سطحی و عمیق و نیز خرابی در دیگر سازه­های عمرانی همچون سدهای خاکی می­باشند. بخش قابل توجهی از این نوع خاک­ها دارای خواص خمیری و پتانسیل واگرایی کم هستند. تحقیقات گسترده­ای در خصوص شناخت و تعیین میزان واگرایی خاک­ها انجام شده، اما تاکنون اتفاق نظر کلی و جامع در خصوص معیارهای ارزیابی آزمایش­های واگرایی وجود ندارد. در پژوهش حاضر بخشی از خاک­های کشور که شواهد تجربی و تحقیقاتی مبنی بر وجود پتانسیل واگرایی در آن­ها مشاهده شده، مورد آزمایش قرار گرفت. در همین راستا 28 نمونه از خاک­های با خواص خمیری و پتانسیل واگرایی کم از مناطق مختلف کشور جمع­آوری و آزمایش­های کرامب، هیدرومتری دوگانه، پین­هول و شیمیایی روی آن­ها انجام شد. صحت­سنجی آزمایش­ها بر اساس مقایسه نتایج آزمایش­های مختلف با یکدیگر و نیز به صورت کیفی با استفاده از عکس­های sem انجام شد. نتایج حاصل نشان می­دهند معیارهای واگرایی در خاک­های رسی با خواص خمیری و پتانسیل واگرایی کم باید اصلاح گردند. همچنین دست­خوردگی نمونه­ها تأثیر زیادی بر نتایج آزمایش­ها دارد. مضاعف این که معیار شیمیایی شرارد نیز در خاک­های مورد مطالعه نیاز به اصلاحات اساسی دارد.